Trong những năm qua, xác định việc phòng chống thiên tai là vô cùng cần thiết để bảo đảm an toàn hạ tầng viễn thông, đảm bảo thông tin liên lạc... giảm thiểu thiệt hại kinh tế, bảo vệ thành quả phát triển và duy trì ổn định xã hội, đặc biệt trong bối cảnh thiên tai ngày càng cực đoan và khó lường do biến đổi khí hậu gây ra. Sở khoa học và Công nghệ tỉnh lào Cai (Sở KHCN) luôn chủ động xây dựng kế hoạch phòng, chống thiên tai và thực hiện tốt xử lý các sự cố khi có tình huống thiên tai xẩy ra, cụ thể như sau:
Đồng chí Trần Ngọc Luận – Giám đốc Sở KHCN kiểm tra tình hình thiệt hại do ảnh hưởng hoàn lưu Bão số 10, tại xã Cảm Nhân
Trong giai đoạn 2021-2025 Căn cứ các văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở KHCN đã chủ động xây dựng và ban hành các Kế hoạch triển khai thực hiện để đảm bảo thông tin liên lạc, phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn của ngành Thông tin và Truyền thông. Hàng năm, vào đầu mỗi mùa mưa bão, Sở KHCN (trước khi sáp nhập là sở Thông tin và Truyền thông) chỉ đạo các doanh nghiệp trong ngành chủ động xây dựng, chuẩn bị phương án PCTT&TKCN sẵn sàng xử lý sự cố khi có tình huống xảy ra.
Kết quả thực hiện công tác Phòng chống thiên tai:
Thực hiện công tác phòng chống thiên tai theo phương châm “4 tại chỗ” ứng phó với bão, lũ, ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất, ... Xác định rõ vai trò của thông tin, truyền thông trong công tác phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn (PCTT&TKCN), Ban Chỉ huy đã chỉ đạo các đơn vị trong ngành xây dựng phương án PCTT&TKCN theo phương châm “4 tại chỗ” (Chỉ huy tại chỗ, lực lượng tại chỗ, hậu cần tại chỗ, phương tiện tại chỗ); Chủ động tiến hành kiểm tra, rà soát toàn bộ hệ thống cơ sở vật chất của cơ quan, đơn vị; thực hiện bảo dưỡng thường xuyên, gia cố những điểm có nguy cơ bị ảnh hưởng bởi thiên tai, bão lũ để đảm bảo an toàn tài liệu, trang thiết bị thông tin liên lạc, tài sản; đồng thời cảnh báo và hướng dẫn đến toàn thể công chức, viên chức, người lao động các biện pháp an toàn, phòng tránh khi xảy ra giông tố, lốc xoáy trong mùa mưa bão; huy động công chức, viên chức và người lao động cơ quan quyên góp ủng hộ công tác phòng chống thiên tai; phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan thường xuyên kiểm tra, đôn đốc các địa phương tổ chức triển khai công tác PCTT&TKCN.
Chỉ đạo các doanh nghiệp bưu chính, viễn thông chủ động xây dựng phương án PCTT&TKCN của đơn vị, tăng cường công tác phòng, chống thiên tai trước 2 mùa mưa, lũ. Kịp thời điều hành ứng phó các tình huống trong thực hiện nhiệm vụ, theo đó yêu cầu các doanh nghiệp: Chủ động rà soát, triển khai phương án bảo đảm an toàn các công trình hạ tầng viễn thông, bảo đảm thông tin được liên tục, thông suốt giữa trung ương với địa phương, giữa cấp tỉnh với cấp xã, thôn, bản, khắc phục tình trạng mất thông tin liên lạc khi bão, mưa lũ xảy ra; Sẵn sàng các thiết bị phục vụ Ban Chỉ đạo PCTT&TKCN các cấp: thiết bị điện thoại vệ tinh, codan, thiết bị hệ thống truyền hình trực tuyến đến cấp xã, sẵn sàng thiết bị kết nối, đường truyền đến hiện trường bị ảnh hưởng; Kiểm tra, bảo dưỡng và bổ sung các thiết bị, vật tư dự phòng cho mạng lưới bưu chính, viễn thông như máy phát điện, nhiên liệu, ắc quy, thiết bị bảo dưỡng, sửa chữa (máy hàn cáp quang, cáp quang, phương tiện giao thông,…); các thiết bị chuyên dụng phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành công tác PCTT&TKCN; Quản lý, bảo trì, bảo dưỡng hệ thống thông tin liên lạc vệ tinh; kiểm tra, duy tu mạng vô tuyến sóng ngắn Codan hệ 1 đặt tại trung tâm tỉnh, thường xuyên liên lạc với CP16 (Cục Bưu điện Trung ương), giữ vững thông tin hệ 1 trực canh 24/24, tiếp nhận chỉ đạo thông tin điện báo, đảm bảo tình trạng sẵn sàng phục vụ trong trường hợp có sự cố; Các doanh nghiệp bưu chính thực hiện tốt phương án sử dụng nguồn nhân lực bưu tá để ưu tiên chuyển phát văn bản, tài liệu phục vụ kịp thời công tác chỉ đạo phòng chống thiên tai, cứu hộ cứu nạn của cơ quan, chính quyền các cấp trên địa bàn tỉnh trong trường hợp xảy ra sự cố ách tắc giao thông; Phối hợp chia sẻ thông tin vị trí trạm BTS mất liên lạc, hỗ trợ roaming, chia sẻ hạ tầng, trang thiết bị với các doanh nghiệp khác khi có nhu cầu; Tổ chức trực chỉ huy, trực điều hành và ứng cứu thông tin 24/24 giờ sẵn sàng xử lý, ứng cứu các sự cố xảy ra. Với sự chủ động trong công tác PCTT&TKCN của các đơn vị ngành, trong thời gian vừa qua mạng lưới TT&TT được đảm bảo ổn định, thông suốt, đáp ứng được nhu cầu thông tin liên lạc phục vụ tốt việc chỉ đạo điều hành chính quyền các cấp.
Tăng cường công tác tuyên truyền Xác định công tác phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách và thường xuyên, với vai trò là cơ quan tham mưu quản lý lĩnh vực truyền thông, Sở Thông tin và Truyên thông (nay là Sở KHCN) đã chủ động: Hàng năm ban hành các Kế hoạch về công tác tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Lào Cai, trong đó có nội dung tuyên truyền về công tác phòng chống thiên tai; phối hợp với Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan báo chí (Báo Lào Cai, Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh Lào Cai), các cổng thông tin điện tử, UBND các huyện, thị xã, thành phố (nay là xã, phường), các cơ quan tổ chức 3 tuyên truyền nâng cao năng lực, kỹ năng chủ động phòng ngừa, ứng phó với thiên tai của người dân thông qua báo cáo công tác quản lý tình hình báo chí hằng tháng. Tổ chức tuyên truyền, phổ biến, quán triệt nhiệm vụ PCTT&TKCN đến từng công chức, viên chức và người lao động trong cơ quan. Thực hiện đăng tải nhiều tin về công tác PCTT&TKCN trong chuyên mục “Tin tức - Sự kiện” của Hệ thống Cổng thông tin điện tử; cập nhật, đăng tải cơ sở dữ liệu về các văn bản liên quan đến “Hưởng ứng Tuần lễ Quốc gia phòng chống thiên tai hàng năm”; Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Lào Cai, Cổng thông tin điện tử của Sở cũng tích cực tuyên truyền tin bài về công tác Hưởng ứng Tuần lễ Quốc gia phòng chống thiên tai hàng năm, Quy định về dự báo, cảnh báo, truyền tin thiên tai và cấp độ rủi ro thiên tai; ...
Hướng dẫn UBND các huyện, thị xã, thành phố (nay là xã, phường) chỉ đạo cơ quan cấp dưới triển khai công tác tuyên truyền về chính sách, pháp luật phòng, chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu tại địa phương, kết quả, các huyện, thị xã, thành phố đã chủ động xây dựng các chương trình phát thanh phù hợp với đặc điểm của địa phương mình và tổ chức tuyên truyền qua hệ thống thông tin cơ sở đảm bảo quần chúng, nhân dân nắm được các thông tin về chính sách, pháp luật phòng, chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu.
Thực hiện tốt việc thu và nộp Quỹ Phòng, chống thiên tai đúng theo quy định.
Nhằm nâng cao năng lực về khoa học, công nghệ và chuyển đổi số trong công tác phòng, chống thiên tai, bảo đảm thông tin thông suốt, kịp thời, chính xác, thực hiện tốt hơn nữa công tác Phòng, chống thiên tai trong những năm tiếp theo, Sở KHCN Đề xuất kế hoạch giai đoạn 2026 - 2030 như sau: Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, chuyển đổi số phục vụ công tác dự báo, cảnh báo, chỉ đạo ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai; Tăng cường truyền thông, nâng cao nhận thức cộng đồng; ứng dụng công nghệ số và cơ sở dữ liệu; Tăng cường tập huấn cho cán bộ, công chức, viên chức; diễn tập truyền thông trong các tình huống khẩn cấp; Ban hành Kế hoạch hàng năm về để đảm bảo thông tin liên lạc, phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn của ngành; Thực hiện thu, nộp quỹ Quỹ Phòng, chống thiên tai hàng năm của Sở theo đúng quy định về Văn phòng thường trực BCH PCTT&TKCN tỉnh.
Hoàng Minh Tuân – Trung tâm KHCN và ĐMST tỉnh Lào Cai
(Theo Báo cáo số 175/BC-SKHCN ngày 21/10/2025 của Sở KHCN tỉnh Lào Cai)
